Để có một quả nho chất lượng tạo ra những chai rượu ngon nhất tuyệt vời nhất thì có Các yếu tố tác động lên chất lượng quả nho dưới đây mà bất kỳ người yêu rượu vang nào cũng nên biết
1.Đất đai, thổ nhưỡng, vị trí địa lí ảnh hưởng chất lượng nho
Nói đến đất đai và thổ nhưỡng ai cũng biết nó rất quan trọng cho việc trồng nên những cây nho cho chất lượng quả nho không giống nhau.Các chất đất khác nhau phù hợp cho từng loại nho khác nhau. Không có loại đất nào có thể phù hợp cho tất cả các giống nho.Chính vì vậy việc chọn giống nho nào trồng ở loại đất nào cũng rất quan trọng Ví dụ đất sỏi cát phù hợp cho Cabernet Sauvignon, đất sét pha với lớp cát sỏi phù hợp với Merlot.Nên nhớ rằng đất trồng nho thực ra không cần có nhiều phù sa, hay đất màu mỡ.
Vị trí địa lí (Topography, location, altitude) độ cao, thấp và hướng của các vườn nho sẽ đón lượng ánh nắng, gió, nhiệt độ và sự thoát nước không giống nhau cũng có tác động lên chất lượng quả nho. Lấy ví dụ những vườn nho ở vùng Burgundy cùng được trồng trên 1 khu vực nhưng những vườn nho ở đỉnh đồi, sườn đồi và chân đồi cho ra chất lượng không giống nhau.
Nho cũng giống con người ở chổ là nơi người đó được sinh ra và lớn lên ở đâu, điều kiện sống, giáo dục, chế độ dinh dưỡng… có tác động và ảnh hưởng rất lớn đến thể trạng, tư duy và nhận thức…
Cùng 1 giống nho Cabernet Sauvignon chẳng hạn khi được trồng ở Medoc, Napa Valley, Maipo Valley,Coonawarra hay Ninh Thuận , Đà lạt thì sẽ có những đặc tính và cá tính khác nhau cũng như chất lượng khác nhau.
2.Cây nho, tuổi cây nho và giống nho ảnh hưởng chất lượng nho
Bàn về cây nho chúng ta lưu ý hai điểm đó là tuổi của cây nho và giống nho. Tại sao tuổi cây nho lại có ảnh hưởng đến chất lượng quả nho, cũng giống như con người chúng ta phải đạt đến một độ tuổi nhất định nào đó thì mới đạt đỉnh về thể lực và trí tuệ cũng như kinh nghiệm sống. Cây nho lúc già hơn sẽ có rễ bám sâu hơn trong lòng đất hút được nhiều vi chất để nuôi dưỡng cây nho và tất nhiên khi cây nho có tuổi thì sản lượng sẽ thấp hơn, tuy nhiên cho ra quả nho có độ đậm, cấu trúc tốt hơn nên sẽ được làm ra vang ngon hơn.Không có quy định chính xác nào cho cây nho bao lâu sẽ được gọi là GIÀ( Old vines, Vieilles vignes), nhưng các nhà làm vang mặc định khoảng trên 30 năm tuổi.Chắc hẳn chúng ta đã gặp và thưởng thức những chai vang như Old Vine Zinfandel hay Old vine Shiraz, những cây nho này có thể lên đến hơn 100 năm tuổi.Các bạn thưởng thức nó và cảm nhận thế nào ạ? Chắc chắn là có sự khác biệt so với những cây nho trẻ về độ đậm đặc,độ sánh hay chất liệu quả đen, đỏ chín kĩ…
3.Thời tiết và khí hậu ảnh hưởng chất lượng nho
Nói đến khí hậu ta phân ra các kiểu khí hậu như khí hậu Biển.
Địa trung hải,lục địa rồi nhiệt độ Lạnh, mát, ấm, nóng có ảnh hương rất lớn đến quá trình phát triển của quả nho.
Ví dụ khi ta thưởng thức 1 ly vang Chablis hay Champagne chúng ta cảm giác sẽ có độ axit chua cao hơn những loại vang khác và độ cồn thường vừa phải. Lí do chủ yếu ở đây là nhưng loại nho này được trồng ở vùng khí hậu lạnh.
Ví dụ khác khi chúng ta uống những chai Shiraz Barossa hay Primitivo của Puglia lại có độ cồn cao vì những vùng này khí hậu thường nóng nhiều ánh nắng quả nho chín kĩ hơn.Tất nhiên những trương hợp ngoại lệ như Amarone della Valpolicella hay đối với một số loại vang các nhà làm vang sẽ dùng chủng loại men hoặc cho thêm đường vào( Chaptalization) để làm tăng thêm nồng độ cồn.Cho nên khi uống vang chúng ta nên lưu ý về độ CÂN BẰNG của vang chứ không nên chú trọng quá vào nồng độ cồn.
Nói thể để chúng ta thấy khí hậu có tác động thế nào đến kiểu vang mà chúng ta uống.
Tất nhiên thời tiết mới gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng của từng năm. Ở đây gồm có mưa, nắng, gió, sấm chớp, sương muối, sương mù, độ ẩm, mưa đá hay các hiện tượng tự nhiên như El Nino hay La Nina. Trong số những yếu tố trên, sự ảnh hưởng lớn nhất đến quá trình phát triển của vườn nho phải kể đến là:
MƯA: Những năm mưa nhiều diễn ra vào thời điểm gần vụ thu hoạch sẽ làm cho quả nho sẽ bị nhiều nước, nhạt và kém chất lượng. Cảm giác khi uống vang là mùi thực vật xanh, ngái như mùi ớt xanh, mùi cỏ mới cắt hay mùi rau mồng tơi. Khi nếm, vang có độ chua cao và gắt, độ chát khô mà đắng, các thành phần cấu thành của vang không hài hòa khiến người uống khó chịu.
Bên cạnh đó, nếu mưa nhiều và liên tục trong mùa thu hoạch, nho bị ủng nho cơ bản có mùi bụi và mùi ẩm mốc.
NẮNG: Năm nắng quá nhiều, vang có mùi “chín nẫu”, cụ thể là các mùi vả và nho khô, quả đen chín kĩ. Khi vang có nhiều mùi này, bạn có thể chắc chắn rằng rượu có độ cồn cao và thường không được hài hòa cho lắm. Vào những năm cực nóng, nho thường được thu hoạch vào đêm hoặc sáng sớm và được thu hoạch sớm hơn so với lịch thu hoạch để tránh tình trạng nho bị chín quá. Trong những năm nóng bình thường, nho thu hoạch muộn thường có mùi mứt hoa quả khi ngửi và mượt mà trong miệng khi uống.
SƯƠNG GIÁ và ĐỘ ẨM: Sương giá và độ ẩm cao nếu xảy ra vào thời điểm cây nho ra hoa kết trái có thể làm nho khó khăn trong việc thụ phấn hoặc giảm chất lượng của nho.
Ngoài ra còn có các trường hợp mưa đá cũng làm thiệt hại đáng kể sản lượng và chất lượng quả nho.
Qua đó chúng ta thấy yếu tố thời tiết có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng quả nho.Chính sự thất thường của thời tiết đã ảnh hưởng đến chất lượng của các loại vang qua các năm khác nhau mà ví dụ điển hình là các chai Vang Grand Cru Classe của Medoc hay một số vùng khác…
4.Terroir ảnh hưởng chất lượng nho
Thuật ngữ này có vẻ hơi khó hiểu vì không có 1 từ nào trong tiếng Việt để dịch cho chính xác khi nói về vang. Vậy chúng ta sẽ hiểu Terroir sẽ là sự kết hợp giữa các yếu tố như vùng đất đặc trưng, giống nho,nghệ thuật và truyền thống làm rượu( savoir –faire)của vùng đó.Chablis hay Muscadet là ví dụ điển hình của Pháp hay Barolo hoặc Brunello di Montalcino của Ý chẳng hạn.Những nhà làm vang Burgundy khi thưởng thức vang đỏ người ta sẽ không bàn đến nho Pinot Noir nữa mà họ nói về tôi đang uống terroir nào,Geverey Chambertin hay Nuits Saint Georges..vv
5. Niên vụ: Năm thu hoạch nho và sản xuất vang bị tác động đến yếu tố thời tiết như đã nói trên.Có thể tốt hoặc không tốt.
Ví dụ các nhà sản xuất Champage chỉ chọn năm nào nho có chất lượng cao thì họ mới sản xuất và ghi năm trên nhãn hiệu và thường sẽ là những chai Champagne ngon. Tương tự các loại vang ngọt như Sauternes của Pháp không phải năm nào họ cũng sản xuất hay vang cường hóa như Port của Bồ Đào Nha có thể có vintage hoặc không có vintage trên nhãn hiệu.
6.Kĩ thuật canh tác ảnh hưởng chất lượng nho
Huấn luyện cây nho: Rất quan trong cho từng vùng trồng nho khác nhau để phù hợp với thời tiết và địa hình của vùng đó.Cũng giống như những người trồng cây cảnh họ làm thế nào để cây phát triển theo ý mình.
Ví dụ ở Vùng Champagne họ có 4 kiểu huấn luyện cây nho:
• Chablis system : cane pruning, leaving short bud-bearing canes.
• Cordon system : spur pruning on a single permanent ‘cordon’.
• La taille Guyot : cane pruning, keeping one cane and one spur per vine (Single Guyot) or two canes and two spurs per vine (Double Guyot and Asymmetric Guyot).
• La taille Vallée de la Marne ((Pinot Meunier only)
Các bạn tham khảo trên các trang Web hoặc You tube để tìm hiểu thêm.
Ngoài ra các nhà trồng nho cũng rất lưu ý đến việc cắt tỉa cành,lá để điều chỉnh lượng nắng cần thiết cho quả nho quang hợp và chín trong điều kiện tốt nhất.
Thu hoạch xanh ( Green harvest ) cũng là một phương pháp khống chế sản lượng cho quả nho có độ đậm và chất lượng tốt hơn.
Đối với 1 số vùng trồng nho có nắng nhiều ít mưa việc tưới tiêu cũng rất quan trọng.
Thời điểm thu hoạch cũng rất quan trọng nếu nho thu hoạch còn non, nho thu hoạch sớm sẽ có độ axit chua cao, hay vị đắng có trong rượu vang đỏ.Thu hoạch muộn sẽ cho vang có độ cồn cao hơn nhưng có thể sẽ thiếu axit chua đối với vang trắng dẫn đến vang không đủ độ tươi mới và thiếu cân bằng…